Kürtaj ve Kadın

Narkozla kürtaj nasıl yapılır?

Kürtaj anestezi altında yapılan bir müdahaledir. Kürtajda birkaç çeşit anestezi kullanılır. Narkozla kürtaj sedasyon ve genel anestezi altında yapılır. Bunun dışında lokal yani bölgesel uyuşturma ve spinal yani belden uyuşturma şeklinde yapılan kürtaj çeşitleri de vardır.

• Lokal anestezi: Lokal anestezi bir bölgesel uyuşturma şeklidir. Kişinin işlem sırasında bilinci açıktır. İşlem lokal anestezi ile yapılacaksa hasta jinekolojik muayene pozisyonunda bacaklar açık, dizler yukarı dönük şekilde muayene masasına yatar. İşlemin daha rahat yapılabilmesi ve vajina duvarını desteklemek için doktor vajina içine spekulum adı verilen bir alet takar. Spekulum plastik ve metal olabilen rahim ağzı ve vajen içini görmeye yardımcı bir alettir. Doktor rahim ağzı, vajina içi ve dış genital bölgeyi steril solüsyon ile temizler. Daha sonra rahim ağzı tenekulum denen bir kelepçe ile sabitlenir. Daha sonra rahim ağzına birkaç farklı noktadan lokal anestezi enjekte edilir. Buna paraservikal blok adı verilir. Bu durum rahim ağzının genişlemesinden kaynaklanan ağrıyı hafifletir. Ancak vücudun geri kalanı uyuşmaz.
• Sedasyon anestezi: Sedasyon anestezi hasta uyutularak yapılır. Anestezi uzmanı damar yolundan anestezi uygular. Hasta işleme dair hiçbir şey hatırlamaz.
• Spinal anestezi: Hasta oturur pozisyonda iken alt bel bölgesinden bir iğne ile anestezi yapılır. Bu iğneden omurilik sıvısına anestesi uygulanır. Bu durum genellikle göbek seviyesinden itibaren hissizlik oluşmasına neden olur. Uygulanan anestezinin etkisi 1-3,5 saat içinde geçer.
• Genel anestezi (narkozla kürtaj): Sedasyon anestezisinden daha derin bir uyku hali vardır. Narkoz kullanıldığında hasta uyur. İşlem sırasında herhangi bir şey hatırlamaz. Narkoz bu konuda uzman olan anestezi doktoru tarafından yapılır. İşleme hazırlık yapıldıktan sonra anestezi doktor tarafından uygulanır. Anestezi damar yolundan yapılır. Kısa sürede hasta uyku sürecine girer. Hastanın solunum ve kalp atım bilgileri anestezi uzmanı tarafından gözlenir.

Kürtaja giderken yapılması gerekenler

• Kürtaj için öncelikle kişinin kliniğe bir refakatçi ile gelmesi uygun olacaktır. İşlem uyutarak yapılacaksa kişinin aynı gün araç kullanmaması önerilir. Çünkü uyutarak anestezide kullanılan ilaçlar sersemlik, dikkatte azalma gibi yan etkiler yapar.
• Kullandığınız ilaçlar, bildiğiniz akut ya da kronik hastalıklara ait belgeleri yanınızda getirin. İşlem küçük cerrahi bir operasyon olsa da kişinin kanama bozukluğu, varsa kan sulandırıcı bir ilaç kullanıp kullanmadığı bilinmelidir.
• Kürtaja gelmeden önce 6 saat aç olunması, su, sigara ya da alkol kullanılmaması istenir.
• Kürtaja giderken terletmeyen, rahat, bol kıyafetler ve pamuklu iç çamaşırı seçilmesi daha uygundur.

Kürtaj öncesi nelere dikkat edilmeli?

Kullanılan anestezi tipine göre kürtajdan önce doktorunuzun size öneri ve hazırlıkları olacaktır. Merkezine gelmeden bu önerilere uyulması işlemin daha güvenli ve sağlıklı olmasını sağlayacaktır.

1. Yeme ve içme: Kürtaj eğer genel anestezi ile yapılacaksa 12 saat öncesinden, sedasyon ya da lokal anestezi ile yapılacaksa 6-8 saat öncesinden aç olmak gerekir. Su ve sigara dahil bu süre içinde bir şey yiyip içilmemelidir. Spinal anestezide ise vücudun sadece alt kısmı uyuşturularak hissizlik oluşturulur.
2. Sigara, alkol ve bitkisel tedavi: Kürtaj öncesi sigara ve alkol kullanımından kaçının. Günümüzde çoğu cerrah ameliyattan 2 hafta öncesinden bitkisel tedavi alınmasını önermemektedir. Bazı bitkisel tedaviler de kanama parametrelerini bozarak  kanama riskini artırmaktadır. Aldığınız tüm ilaçlar hakkında mutlaka doktorunuza başvurunuz.
3. Gereksiz ilaçlardan kaçının: Kürtaj operasyonundan birkaç gün önce bazı ilaçlar doktorunuzun önerisi doğrultusunda bırakılabilir. Bu tür ilaçlar kanama riskini artıracaktır. Reçetesiz satılabilen bazı soğuk algınlığı, mide ve kabızlık ilaçlarını da kürtajdan birkaç gün öncesinde kullanmadan doktorunuza danışmalısınız.  Bu tür ilaçların bazılarında da benzer riskler bulunur.
4. Kronik hastalıklar ve durumlar: Doktorunuz kürtaj öncesi varsa diğer tıbbi sorunların kontrol altında olmasını isteyecektir.  Örneğin hastanın kontrolsüz yüksek tansiyonu varsa kan basıncını düzenlemek için işlem öncesi hastanede medikal tedavi planlanabilir. Bu durum kürtaj öncesi gereksiz komplikasyon risklerinden kaçınmak için önemlidir.
5. Ön Tahliller: Kürtajdan önceki günlerde doktor herhangi bir problemin atlanmadığından emin olmak için kan testi, idrar testi ya da başka testler almak isteyebilir.

Kürtajın ertelendiği durumlar

Küretaj küçük bir müdahele olsa da ertelendiği bazı durumlar vardır. Bunlar;

• Alt batın enfeksiyonu: Üreme organlarını ilgilendiren bir enfeksiyon varlığında kürtaj ertelenir. Bu durumda kürtaj yapılırsa rahim ağzı ya da vajina içindeki bakteriyel enfeksiyon rajim içine ve tüplere ulaşarak pelvik organlara yayılır. Rahim içi zarın enfeksiyonuna endometrit, tüplerin enfeksiyonuna ise salpenjit denir. Jinekolojik enfeksiyon varlığında doktorunuz önce antibiyotik ile enfeksiyonun tedavisini sağlar. Kürtaj daha sonra yapılır.
• Kanama bozukluğu hastalıkları: Kanama bozukluğu pıhtılaşma süresinin uzaması ya da pıhtılaşmanın tam olarak gerçekleşmemesidir. Kürtajın sağlıklı ve güvenli bir şekilde yapılabilmesi için kanama bozukluğu bulunmaması gerekir. Doktorunuz bu durumu işlem öncesi sorgulayacaktır. Bilinen bir kanama bozukluğu var ise kürtaj ertelenir. Kanama bozukluğu düzeltildikten sonra kürtaj olunabilir. Kanama bozukluğu oluşturan birçok neden vardır. Bunlardan en çok bilinenleri hemofili hastalığı, von Willebrand hastalığı (vWH),nadir faktör eksiklikleri ve kalıtsal trombosit (pıhtılaşma hücresi) hastalıklarıdır. Ayrıca kürtaj öncesi yakın zamanlı ya da sürekli kullandığınız bir ilaç var ise yan etki olarak kanama zamanını uzatabilir.
• Ciddi sağlık sorunları: Kürtaj olacak kişide kalp ve akciğer hastalıkları bulunması ya da tespit edilmesi durumunda genel, sedasyon ve bazen de lokal anestezi riskleri artacaktır.

Gebelik dışı kürtaj yöntemleri histeroskopi ve ultrasonografi gibi teknolojik gelişmeler ile oral kontraseptif ve anti hormonal tedavi gibi medikal uygulamalar sayesinde artık daha az yapılabilmektedir.

Kürtaj sonrası öneriler nelerdir?

Kürtajdan sonra hem kontrol hem de kişinin dinlenmesi için kişi 30-45 dakika gözlenir. Kürtaj uyutarak anestezi ile yapıldı ise işlemden sonra hasta kendine gelince hafif bir bulantı, sersemlik hissi ya da bazen halsizlik gibi şikayetler görülebilir. Bunlar genellikle anestezi yan etkileridir.  Bu şikayetler yaklaşık 1-2 saat içinde kendiliğinden düzelir.

Hasta kendine gelince işlemden yaklaşık yarım saat sonra oral gıda alımına geçebilir. Su içebilir, yemek yiyebilir. İyileşme süreci oldukça kısadır. Herhangi bir komplikasyon gelişmedi ise rahim kısa sürede kendini toparlar. Kürtajdan sonra ara sıra adet ağrısı benzeri kramplar yaşanabilir.

Çoğunlukla aralıklı kramp tarzı ağrılar birkaç saatten kısa olsa da bazen birkaç gün sürebilir. Kramp tarzı ağrılar için doktorunuz gerek duyar ise size ağrı kesici ilaçlar verecektir. Kişinin birkaç gün boyunca lekelenme tarzında kanaması olabilir.

Eğer işlem sedasyon ya da genel anestezi ile yapılmış ile kişinin 24 saat araç kullanmaması gerekir. Çünkü bu ilaçlar yan etki olarak uyku hali, sersemlik, tepki vermede gecikme, koordinasyon bozukluğu gibi durumlar yapabilir.